- مهدی صفری سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در پکن: بر اساس این معاهده قرار است چین یک گارانتی ۲۵ ساله به ایران بدهد برای خرید نفت ایران و به صورت متقابل ایران هم یک گارانتی ۲۵ ساله به چین برای فروش نفت میدهد.
- شماری از مراجع تقلید مثل ناصر مکارم شیرازی که پیش از این دولت چین را به دلیل «جنایات دولت چین» و سرکوب مسلمانان ایغور» محکوم کرده بودند نسبت به این توافق که حتماً با چراغ سبز علی خامنهای همراه است سکوت کردهاند.
- شاهزاده رضاپهلوی: «ضروری است که همگی یکصدا، و با هر باور سیاسی، به منافع ایران بیندیشیم، و با قدرت و همبستگی ملی، از وقوع قراردادهای ننگین و تحمیلشده از سوی بیگانگان و حاکمان غارتگر، جلوگیری کنیم».
- برایان هوک: این اقدام ملاها حتی با آرمانهای پدر معنوی خود و بنیانگذار جمهوری اسلامی یعنی روحالله خمینی که درسال ۱۹۷۹ جمهوری اسلامی را تأسیس کرد هم در تضاد است. خمینی میگفت «ما میخواهیم ریشههای کمونیسم را بکَنیم!»
- «شراکت این دو خیلی کمتر از آنچیزیست که به نظر میرسد اما نکات مشترک هر دو رژیم را نشان میدهد.»
در مخالفت با توافقنامه مشکوک رژیم اسلامی ایران و حکومت کمونیست چین که به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران جمهوری اسلامی از سر استیصال و ذلت به آن تن داده کاربران شبکههای اجتماعی هشتگ #فروش_ایران_ممنوع را داغ کردهاند.
مهدی صفری سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در چین پنجشنبه دوم امرداد در مصاحبه با روزنامه «وطن امروز» توافقنامه راهبردی ۲۵ساله ایران و چین را «سکوی پرتاب» خوانده و گفته است: «هماکنون آمریکا اقتصاد چین را محاصره و برای راههای دریایی تجارت چین محدودیتهایی را ایجاد و این کشور را مجبور کرده تمرکز خود را بیشتر متوجه راههای خشکی برای تبادلات اقتصادی بکند؛ همان چیزی که رئیسجمهور چین از آن به عنوان کمربند جادهای نام برده است. بهترین مسیر این کمربند جادهای از ایران میگذرد، یعنی از طریق قزاقستان و ترکمنستان به جمهوری اسلامی ایران میرسد و از طریق ایران به اروپا. این موقعیت استراتژیک ایران در بحث ترانزیت، باعث شده چینیها مشتاق گسترش همکاریها با ایران شوند»!
او در بخشی از این مصاحبه گفت «بر اساس این معاهده قرار است چین یک گارانتی ۲۵ ساله به ایران بدهد برای خرید نفت ایران و به صورت متقابل ایران هم یک گارانتی ۲۵ ساله به چین بدهد برای فروش نفت. در کنار این، چین متعهد میشود بسیاری از پروژههای نیروگاهی ما را فاینانس (تامین مالی) کند از جمله تولید برق در نیروگاههای خورشیدی».
در ایران هر دو جناح حکومت یعنی اصلاحطلب و اصولگرا برای حمایت از معاهده ۲۵ ساله ایران و چین بسیج شدهاند. حتی شماری از روحانیون که تخصص و درکی از سیاست بینالمللی و مکانیسمهای اقتصادی ندارند هم برای تبلیغات بسیج شدهاند و در منبرها در حمایت از توافق با چین خطبهخوانی میکنند!
آیتالله علیرضا اعرافی امام جمعه قم ۲۷ تیر در خطبههای نماز مدعی شد توافق همکاریهای اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با جمهوری خلق چین بر پایه عزت نظام اسلامی و بر موضع قدرت، صلابت و حفظ تمامیت ارضی کشورمان منعقد شده است.
سیدمحمد مهدی حسینی همدانی نماینده علی خامنهای در استان البرز و امامجمعه کرج در متن خطبههای نماز جمعه ۲۰ تیرماه گفت «مسئله رابطه با چین هم از جهات مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و حتی نظامی از مسائل مهمی است که احتیاج به اطلاعرسانی دارد. اما به این نکته توجه کنیم که چرا آمریکا و وادادههای داخلی اینقدر از طرح رابطه با چین ناراحت هستند؟ آیا با این ارتباط منافعی از آنان به خطر میافتد؟ این موضعگیری آمریکا یعنی قطعاً آنان از این ارتباط صدمه میبینند و این مطلوب ماست».
آیتالله لطفالله دژکام نماینده ولی فقیه در فارس و امام جمعه شیراز روز ۲۷ تیرماه در سخنانی عجیب و غریب و هذیانی مدعی شد که رابطه بین ایران و چین بر اساس دستور قرآن است اما مذاکره با آمریکا برخلاف دستور قرآن کریم است!
در عین حال شماری از مراجع تقلید مثل ناصر مکارم شیرازی که پیش از این دولت چین را به دلیل «جنایات دولت چین» و سرکوب مسلمانان ایغور محکوم کرده بودند نسبت به این توافق که حتماً با چراغ سبز علی خامنهای همراه است سکوت کردهاند یا دستکم اعتراض خود را علنی نکردهاند. با این حال تلاش گستردهی حکومت برای توجیه این توافق آشکار میکند که علاوه بر موج گسترده اعتراضات مردم و فعالان سیاسی و مدنی، این توافق مشکوک در داخل حکومت نیز با انتقادات زیادی روبروست.
گرچه مقامات جمهوری اسلامی تلاش میکنند این توافق را در چارچوب اشتراکات فرهنگی ایران و چین توجیه کنند اما تضادها و تناقضها بیشتر از آن است که این ترفند اثربخش باشد.
قرارداد ۲۵ ساله دولت اسلامی ایران و جمهوری خلق چین به گفته بسیاری از تحلیلگران در عمل باج بزرگ رهبران جمهوری اسلامی به کمونیستها برای جلب حمایت پکن در عرصه بینالمللی از آیتاللهها و نظام جمهوری اسلامی و استفاده از حق وتوی آن از جمله در شورای امنیت سازمان ملل است.
در مقابل موج اعتراضات ایرانیان اما تبلیغات حکومتی در دفاع از توافق ۲۵ ساله با دولت کمونیست چین ادامه دارد در حالی که اعتراض به این توافق ننگین نیز همچنان ادامه یافته و کاربران در شبکههای اجتماعی با هشتگ #فروش_ایران_ممنوع و #No2IRChinaTreaty مخالفت خود را با آن ابراز میکنند.
شاهزاده رضاپهلوی که پیشتر نیز با هشتگ #No2IRChinaTreaty مخالفت خود را با فروختن ایران توسط جمهوری اسلامی به جمهوری خلق چین اعلام کرده بود، امروز ۲۳ ژوییه نیز با همین هشتگها در توئیتی نوشت «ضروری است که همگی یکصدا، و با هر باور سیاسی، به منافع ایران بیندیشیم، و با قدرت و همبستگی ملی، از وقوع قراردادهای ننگین و تحمیلشده از سوی بیگانگان و حاکمان غارتگر، جلوگیری کنیم».
در همین ارتباط در مقالهای که به قلم برایان هوک و کیت جی. کراچ در والاستریت ژورنال منتشر شده تاکید شده است که این تفاهمنامه «از سر استیصال» است. در این مقاله آمده، در حالی که رژیم ایران به دلیل تحریمهای آمریکا به شدت تضعیف شده، حاضر است به قیمت نادیده گرفتن سرکوب مسلمانان چین از سوی پکن و نیز زیر پا گذاشتن حرف روحالله خمینی در لزوم از بین بردن کمونیسم، به «معاشقه» با چین ادامه دهد.
برایان هوک نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و کیت کراچ سیاستمدار آمریکایی در این مقاله با عنوان «ایران و چین، دوقلوهای خودکامه» مینویسند «این یک معامله بین رژیمهای غیرقابل اعتماد است که به دنبال راه انداختن تبلیغات سیاسی هستند. امکانپذیر بودن این معامله نیز زیر سؤال است. ما باید شک کنیم که چین در زیرساختهای ایران ۴۰۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری خواهد کرد! در یک چشمانداز، چین در طول ۱۵ سال گذشته کمتر از ۲۷ میلیارد دلار در ایران سرمایهگذاری کرده و آنهم پیش از شیوع کُرونا و تاثیرپذیرفتن سیستم مالی چین از این بیماری بوده است. در بهترین حالت این قرارداد چهارچوبی برای همکاری طرفین است».
هوک و کراچ همچنین با اشاره به این نکته که «شراکت» این دو خیلی کمتر از آنچیزیست که به نظر میرسد اما نکات مشترک هر دو رژیم را نشان میدهد، مینویسند، اقدام دولت کمونیست چین در حمایت از «بزرگترین عامل یهودیستیزی و حامی تروریسم دولتی در جهان» نشان میدهد که حکومت این کشور در عرصه جهانی بازیگر مسئولی نیست. این اقدام ملاها حتی با آرمانهای پدر معنوی خود و بنیانگذار جمهوری اسلامی یعنی روحالله خمینی که درسال ۱۹۷۹ جمهوری اسلامی را تأسیس کرد هم در تضاد است. خمینی میگفت «ما میخواهیم ریشههای کمونیسم را بکَنیم!»
در این مقاله همچنین تاکید شده که قرارداد بین ایران و چین خشم عمومی ایرانیان را در پیداشته است. ایرانیان کوچکترین علاقهای ندارند که کشورشان مشتری چین باشد و دوشیده شود.
در این مقاله با اشاره به «سابقه طولانی چین در به استعمار کشیدن و غارت کشورهای دیگر» آمده «هر دو دولت ویرانههای انقلابیای هستند که به دلیل رفتارهای قانونشکنانه، زورگویی، سرکوب داخلی، کنترل افکار عمومی، اقدامات اقتصادی بر مبنای زور و نقض فاحش حقوق بشر شناخته میشوند. فقط مقداری زمان میخواست که این دوقلوی خودکامه در یک شراکت استراتژیک قرار بگیرند. اکنون جهان باید به راهبردهایی روی بیاورد که جلوی آنها به ویژه چین را بگیرد».