۲۰خرداد ۳۱۹: ۱۰۸۰ سال پيش در چنين روزی ابوالوفا بوزجانی در بوزجان نزديک تربت جام خراسان زاده شد. او را پيشگام ان
از زندگی خصوصی ابوالوفا بوزجانی آگاهی چندانی در دست نيست.
همان اندازه میدانيم كه دانشهای رياضی و اخترشناسی را به ترتيب از عمو و دايی اش آموخت.
۲۰ ساله بود كه به بغداد پايتخت امپراتوری سرزمينهای اسلامی آن روزگار رفت و در كنار پژوهشهای علمی به كارهای ديوانی پرداخت به ويژه كه در زمان او دودمان ايرانی بوييان (عزالدوله ديلمی) در دستگاه و ديوان خلافت نفوذ بسيار داشتند و او را به سرپرستی بيمارستان بغداد گماشتند.
او در سه رشته كشفها و نوآوریهايی كرد:
برای نخستين بار در رصدخانهای كه در بغداد بنيان نهاد، يک ابزار سنگی چهارضلعی و يك ششضلعی ساخت و توسط آن توانست طول جغرافيايی بغداد را اندازه بگيرد.
۵۷ ساله بود كه در پی آن با دانشمند بنام ابوريحان بيرونی قرار گذاشت كه او در بغداد و بيرونی در خوارزم، همزمان ماهگرفتگی سال ۳۷۶ خورشيدی را رصد كنند و با دستيابی به اختلاف طول جغرافيايی آن دو شهر به اختلاف ساعت میان نصف النهارهای بغداد و خوارزم پی ببرند. این اختلاف ساعت نزدیک به یک ساعت تعيين شد كه به مقدار واقعی بسیار نزدیک است.
هم اكنون دهانهای بر كره ماه به ياد و گراميداشت او نامگذاری شده است.
در رشته حساب يک كتاب آموزشی برای بازرگانان نوشت و با اينكه هنوز روش عددنويسی دهدهی هندی معمول نبود، از اين روش استفاده كرد تا محاسبه دقيقتر را به بازرگانان بياموزد.
مهمترین كارش در هندسه به ويژه مثلثات، ابداع شكل ظلی يا قضیه تانژانتها است كه در مثلثات قائم الزاویه كروی و مثلثات تخت به كار میرود.
در كنار این قضیه او ادعا كرد "قضیه مغنی" يا سینوسها را اثبات كرده است. در اين قضيه در هر مثلثی نسبت هر ضلعی به سينوس زاويه مقابل آن، عدد ثابتی است كه قطر دايره محيطی آن مثلث است، يعنی دايرهای كه مثلث در آن قرار میگيرد.
كوتاه سخن اينكه با اين كشفها، محاسبه دقيق فاصلههای دور مانند فاصله کره ماه تا زمین از درجه زاویه، آسان بلکه ممکن شد.
بيرونی و ابن نديم نام چندين كتاب حتا در رشته موسيقی را به او نسبت دادهاند كه در دست نيستند.
ماندگارترين اثر او كه به جا مانده "المجسطی" در حساب و هندسه است.
ابوالوفا بوزجانی در ۵۸ سالگی در بغداد درگذشت.
دازهگيری دقيق طول جغرافيايی میدانند.