نگاهی به ترکیب وضعیت بیکاری جوانان ایرانی با روند گذران وقت آنها، می‌تواند برآیندی نسبی از حال و هوای جوانان ساکن مناطق شهری ارائه دهد؛ شرایطی که بدون شک از فضای اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ایران تاثیر گرفته است.
آن‌طور که برآوردهای آماری نشان می‌دهد؛ جوانان ایرانی در سال گذشته همچون سال‌های قبل بیشترین زمان خود در طول روز را به رسیدگی و «خودمراقبتی» اختصاص می‌دهند و در مقابل، متوسط وقتی که جوانان ۱۵ سال به بالا به اشتغال و فعالیت‌های مرتبط با مزد اختصاص می‌دهند حدود ۲ ساعت و ۴۹ دقیقه در شبانه‌روز است. طبق آخرین گزارش منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران؛ نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله در سال ۹۸ معادل ۲۵/۷ درصد بوده است. طبق همین آمار؛ از مجموع ۲۳ میلیون نفر شاغل در کشور نیز بیش از ۲/۵ میلیون نفر دارای اشتغال ناقص (به لحاظ زمانی) هستند که این بدان معناست که بخشی از شاغلان نیز در طول روز مدت زمان زیادی را به شغل خود اختصاص نمی‌دهند.
مرکز آمار ایران به تازگی گزارشی از وضعیت گذران وقت جوانان بالای ۱۵سال ساکن مناطق شهری ارائه داده که بر مبنای آن جوانان بی‌سواد روزانه بیش از ۱۲ ساعت از وقت خود را و جوانان باسواد حدود ۱۱ ساعت از زمان روزانه‌شان را به رسیدگی به خود و خودمراقبتی اختصاص می‌دهند . در مقابل افراد بی‌سواد حدود یک ساعت از روز خود برای اشتغال و فعالیت‌های مرتبط برای مزد صرف می‌کنند که این زمان برای باسوادها حدود ۳ ساعت است.
آنچه که در این زمینه حائز اهمیت است کاهش نسبی متوسط زمان اختصاص‌یافته به رسیدگی و خودمراقبتی در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۴ است؛ در سال ۹۴ میانگین زمان اختصاص‌یافته به این بخش از سوی جوانان بالغ ۱۳ ساعت در روز بود که حالا بیش از یک ساعت کاهش پیدا کرده است.
عدم تمایل جوانان به فعالیت‌های داوطلبانه
در طول روز، زمان افراد به فعالیت‌های مختلفی تقسیم میشود اما آنچه که طبق برآوردها چندان مورد استقبال جوانان بالای ۱۵ سال قرار ندارد؛ انجام فعالیت‌های داوطلبانه بدون مزد و کارآموزی است. میانگین زمان اختصاص‌یافته به این نوع فعالیت‌ها از سوی گروه یاد شده در طول روز حدود ۲ ثانیه است؛ چیزی نزدیک به هیچ. با این حال جوانان ایرانی وقت بیشتری را برای معاشرت و ارتباط با دیگران یا مشارکت اجتماعی در قالب آداب و رسوم دینی اختصاص می‌دهند، میانگین زمانی که افراد بی‌سواد برای این فعالیت‌ها اختصاص می‌دهند بیش از افراد باسواد است. گروه نخست (افراد بی‌سواد) روزانه حدود ۲ ساعت و ۲۲ دقیقه از وقت خود را در ارتباط با دیگران و مشارکت اجتماعی و آداب دینی صرف می‌کنند که این میزان زمان برای افراد باسواد نزدیک به یک ساعت و ۴۲ دقیقه است.
مطالعه و یادگیری حداقلی
جوانان ایرانی در سال۹۴ روزانه بیش از ۵۲ دقیقه از وقت خود را به فعالیت‌های آموزشی و یادگیری اختصاص می‌دادند که این میزان در سال گذشته (یعنی در فاصله چهار سال) کاهش پیدا کرده و به ۴۸ دقیقه رسیده است.
با این حال زمان نسبتا بالایی در روز به اوقات فراغت شامل فعالیت‌های فرهنگی و ورزشی و رسانه‌های گروهی اختصاص داده میشود. در حالی جوانان بیش از ۴ ساعت از زمان روزانه خود را به این گروه از فعالیت‌ها اختصاص می‌دهند که چهار سال قبل حدودا یک ساعت کمتر برای فعالیت‌های فرهنگی و ورزشی و رسانه‌های جمعی زمان صرف می‌کردند.
خانه‌داری و کار بدون مزد برای اعضای خانواده هم سهم نسبتا مشخصی از زمان جوانان ۱۵ سال به بالا را در روز به خود اختصاص می‌دهد که در این خصوص افراد بی‌سواد بیش از باسوادها برای این کار زمان می‌گذارند اما به طور میانگین می‌توان گفت هر دو گروه مجموعا حدود ۳ ساعت خود را به خانه‌داری اختصاص می‌دهند.
آنچه که می‌توان از برآوردهای منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران برداشت کرد؛ میزان هدررفت بالای وقت، در میان جوانان ایرانی است؛ جوانانی که ترجیح می‌دهند وقت خود را برای رسیدگی به خود و اوقات فراغت و معاشرت با دیگران صرف کنند تا اینکه مطالعه کنند یا برای اشتغال و کسب‌وکار خود زمان بگذارند. گرچه این موضوع از شرایط فرهنگی و اجتماعی جامعه تاثیر می‌پذیرد اما در عین حال باید به زیرساخت‌های اقتصادی نیز توجه داشت، جایی‌که جوان ایرانی برای ورود به بازار کار آن هم کار مورد علاقه خود با مشکلات متعددی روبرو است که همین موضوع بهره‌وری نیروی کار در ایران را در سطحی پایین قرار می‌دهد.
