- یک کارمند وزارت جهاد کشاورزی: بسیاری از کارمندان برای جلسات غیرضروری همچون ارائه گزارش و یا امور مضحکی مثل تهیه نامههای تبریک عید به محل کار احضار شدهاند.
- یک فروشنده در اصفهان: اعلام پلمپ به مغازهها قبل از این بود که سخنگوی دولت اعلام کند فروشگاهها تعطیل خواهند بود. در اصفهان مقامات استان از دولت ناامید شده و خودشان یک روز پیش از دستور دولت وارد عمل شدند.
- دستوراتی که بنا به فشار وزارت بهداشت، کارشناسان و افکار عمومی و چه بسا سازمانهای بینالمللی نظیر سازمان بهداشت جهانی در دستور کار دولت قرار گرفته نیز به صورت کاملا ناهمگن و متناقض به اجرا در میآید.روشنک آسترکی – پس از گذشت بیش از ۴۰ روز از اعلام رسمی شیوع بیماری کُرونا در ایران و پس از آنکه در این مدت شمار مبتلایان و جانباختگان این ویروس به صورت تصاعدی افزایش یافت، مقامات دولت بالاخره دست به کار تعطیلی سراسری و منع عبور و مرور شدهاند.
سخنگوی دولت روز چهارشنبه ششم فروردینماه اعلام کرد به دستور حسن روحانی، تمام ادارات دولتی به غیر از موارد حساس و مرتبط با زندگی روزانه مردم، تا ۱۵ فروردین تعطیل هستند.
علی ربیعی افزوده بود که «بر اساس این دستور، مراکز خدماتی مهم و ضروری مانند بانکها و… که پیشتر در بخشنامه سازمان اداری و استخدامی کشور به آنها اشاره شده با حداقل نیرو و با نظر مدیران ذیربط برای پاسخ به نیاز زندگی روزمره مردم دایر خواهند بود.»
با این حال اعلام شد میادین میوه و ترهبار تا روز سهشنبه ۱۲ فروردین همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۱۳:۳۰ عصر یکسره باز خواهند بود و فقط روز ۱۳ فروردین تعطیل میشوند و از روز ۱۴ فروردین نیز روند کار این میادین به صورت عادی ادامه خواهد داشت.
حسن روحانی پیشتر و در روز چهارشنبه ۲۸ اسفند نیز وعده داده بود که مراکز پر تراکم جمعیتی با درخواست وزارت بهداشت و با انتخاب این مراکز از سوی ستاد ملی مبارزه با کُرونا بطور هدفمند و فقط به مدت محدود تعطیل خواهند شد که این اتفاق نیافتاد و بجز فروشگاهها و مراکزی که هر ساله و به روال معمول در تعطیلات نوروز تعطیل هستند بقیه مراکز و فروشگاهها باز بودند.
در این میان برخی از اصلاحطلبان و هواداران دولت بدون توجه به وظیفه دولت در این زمینه، مردم را مورد انتقاد قرار میدهند که چرا خودشان در خانه نمینشینند!
ما که نمیتوانیم سر خود بگوییم سر کار نمیآییم!
مبین در شهر اهواز در یک شرکت خدماتی مشغول فعالیت است و درباره فضای این شهر جنوبی کشور در هفته نخست تعطیلات نوروز به کیهان لندن میگوید: «شهر اهواز در روزهای قبل نوروز و هفته اول تعطیلات مثل هر سال بود. مغازهها تک و توک بسته بودند و بیشتر فروشگاهها باز بودند، مردم در خیابان رفت و آمد داشتند و هیچ منعی برای کار یا حضور مردم در شهر وجود نداشت. استاندار خواست اقدامی انجام دهد اما آقای روحانی جلوی او را گرفت و در نتیجه شهر به امان خدا و کُرونا رها شده بود.»
مبین درباره رعایت مردم درباره فاصله اجتماعی و استفاده از ماسک و دستکش در روزهای پیش از نوروز که شهر هم شلوغ بوده میگوید: «ماسک که حکم کیمیا دارد و من خودم از هفته اول اسفند تا الان نتوانستم ماسک پیدا کنم، دستکش هم کم و بیش پیدا میشد، بستههای دستکش صدتایی هستند و در نتیجه اگر کسی همان روزهای اول یکی دو بسته بخرد، نیازش فعلا برآورده میشود. درباره فاصله اجتماعی هم که ما یکی دو روز است این اصطلاح را میشنویم و مقامات توصیههایی در این مورد میکنند؛ البته اغلب مردم سعی میکردند کمی از هم فاصله بگیرند و این در نگاه کلی به پیادهروها هم مشخص بود اما نه اینکه فکر کنید استاندارد و آموزشی بوده و از آن تبعیت میکردند.»
مبین از جمله افرادیست که تا آخرین روزهای پیش از تعطیلات سر کار حاضر میشد. او میگوید «ما کارمند هستیم، نمیتوانیم سر خود تصمیم بگیریم سر کار نرویم! باید پاسخگوی مدیران باشیم. اگر هم اخراج شویم باید پاسخگوی شکم گرسنه و جیب خالی باشیم. دولت اگر به اجبار تعطیل میکرد ما هم میتوانستیم از کارفرما بخواهیم تعطیل کند اما وقتی کارفرما تعطیل نکرده که من نمیتوانم بگویم نمیآیم! اداره کار هم که هیچ خدماتی در صورت اخراج به ما نمیدهد. در نتیجه من و افرادی مثل من که برای کسی کار میکنند مجبوریم سر کار حاضر شویم. برای نهم هم باید برویم سر کار و فقط دوازدهم و سیزدهم تعطیل هستیم.»
اصفهان از مسافران نوروزی شلوغ بود
مهسا در یک فروشگاه در اصفهان فروشنده است. او هم به کیهان لندن میگوید همه اسفند حتی روزهای جمعه و از اول فروردین تا پنجم فروردین سر کار میرفته است. وی توضیح میدهد: «فروشگاه ما اوج فروشاش در اسفند و روزهای تعطیلات نوروز است که مسافران نوروزی میآیند. من همه این مدت را تا پنجم سر کار بودم. پنجم اعلام شد مغازه ها باید تعطیل شوند وگرنه پلمپ میشوند که صاحبکارمان اعلام تعطیلی کرد و البته گفت حقوقمان در روزهای تعطیلی کسر میشود. ما از دیروز سر کار نرفتیم.»
او میگوید اعلام پلمپ به مغازهها قبل از این بود که سخنگوی دولت اعلام کند فروشگاهها تعطیل خواهد بود. وی معتقد است در اصفهان مقامات استان از دولت ناامید شده و خودشان یک روز پیش از دستور دولت وارد عمل شدند.
مهسا میگوید شهر اصفهان از یک هفته قبل از تحویل سال شلوغ بود. مسافران نوروزی به اصفهان آمدند و خیابانهایی مثل چهارباغ یا پارکها کنار زایندهرود پر از آدم بود. بعضیها ماسک و دستکش داشتند اما واقعا جمعیت زیاد بود.
او میگوید خودش از ماسک و دستکش در محل کار استفاده میکرده اما تعداد زیادی بدون ماسک و دستکش در خیابان بودند یا به مغازه مراجعه میکردند.
هر چند به گفتهی مهسا دستکم در شهر اصفهان مقامات استان پیش از اعلام رسمی دولت، برای تعطیلی به اصناف فشار آوردند تا شاید چرخه انتقال کُرونا را متوقف کنند اما اکنون و پس از اعلام رسمی دولت نیز بسیاری مجبور هستند در محل کار حاضر شوند.
این اسمش «قرنطینه» نیست!
برخی رسانهها از دستورالعملهای اخیر دولت برای تعطیلی اصناف و ادارات دولتی به عنوان «قرنطینه» نام میبرند اما به نظر میرسد نه تنها این «قرنطینه» شبیه آنچه نیست که در کشورهای دیگر برقرار شده بلکه دولت در تصمیمگیری و عملکرد هنوز و همچنان بینظم و ناکارآمد و ناکام است.
برای نمونه دولت اعلام کرده است که جدا از تعطیلی اصناف تا پانزدهم فروردین، مراکز خدماتی مهم و ضروری مانند بانکها و… که پیشتر در بخشنامه سازمان اداری و استخدامی کشور به آنها اشاره شده با حداقل نیرو و با نظر مدیران مربوطه برای پاسخ به نیاز زندگی روزانه مردم دایر خواهند بود.
پیرو این اعلام و در شرایطی که بانکها، به عنوان یکی از مراکز مهم انتقال ویروس کُرونا، در برخی شهرها مانند مشهد تا اطلاع بعدی تعطیل شدهاند، تصمیم شورای هماهنگی بانکها که در نامهای اعلام کرده بود که با تصمیم دولت همه شعبات بانکها تا ۱۵ فروردین تعطیل هستند، لغو شده و در نامه دیگری اعلام شده است که فقط یک سوم شعبه ها باید فعال باشند!
این روند ناهماهنگ در سازمانها و ادارات دولتی دیگر نیز به چشم میخورد. یکی از کارمندان وزارت جهاد کشاورزی در اینباره به کیهان لندن میگوید: «ما تا آخرین روز کاری در اسفندماه مجبور بودیم سر کار حاضر شویم و حتی در یک اقدام عجیب در روزهای نوروز نیز امسال وزارت جهاد کشاورزی برای برخی کارمندان شیفت در نظر گرفته بود!»
او توضیح میدهد: «خودتان قضاوت کنید. آقای سید محسنی سرپرست روابط عمومی وزارت جهاد کشاورزی به معاونین وزیر و ادارات کلیه استانها برای کارکردن به صورت کشیک در ایام تعطیلات در وزارت جهادکشاورزی و سازمان ها و استانهای وابسته نامه نوشت. بعد از این نامه هم سرپرست وقت جهاد کشاورزی به تمام مدیران خود ابلاغ کرد که تعداد زیادی از همکاران در ایام تعطیل در محل کار حضور داشته باشند.»
او میگوید در سالهای گذشته چنین روندی را شاهد نبودهاند و «در سیل نوروز ۹۸ هم فقط مدیران ستاد بحران را از تعطیلات به سر کار فراخواندند اما ظاهرا امسال بنا دارند برای چاپلوسی پیش مقامات ارشد، جان ما را بازیچه کنند.»
او میگوید نه تنها بسیاری از کارمندان وزارت جهاد کشاورزی مجبور شدند با وجود کُرونا در محل کار حاضر شوند بلکه «با وجود دستور دولت و صحبتهای سخنگوی دولت برای تعطیلی ادارات و کم کردن حجم کارمندان، مدیران در بخشهای مختلف وزارت جهاد کشاورزی کارمندان را فرا خوانده و جلسات کاملاً غیرضروری را در دستور کار قرار دادهاند.»
او به دستور محمدرضا طلایی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت جهاد کشاورزی اشاره میکند که در آن آمده «دستور داده میشود افراد موصوف با هماهنگی و اطلاع مدیران مربوطه تا پایان پانزدهم فروردین ماه سال جاری از مراجعه به محل کار خود خودداری و وظایف محوله را از طریق دورکاری و با بهره گیری از وسایل ارتباطی به انجام رسانند.»
این کارمند وزارت جهاد کشاورزی در ادامه میافزاید: «اما بر خلاف این دستور، شیفت کاری در نظر گرفته شده و حتی بسیاری از کارمندان برای جلسات غیرضروری همچون ارائه گزارش و یا امور مضحکی مثل تهیه نامههای تبریک عید به محل کار احضار شدهاند! درواقع قرنطینه یا تعطیلی در کار نیست و مدیران سلیقهای با دستورات برخورد میکنند. حتی برخلاف ادعاها، نهایتا اجازه دورکاری و یا گرفتن مرخصی که لزوما با آن برای همه کارمندان موافقت نمیشود، مقدور نیست.»
این روند نشان میدهد دستوراتی که بنا به فشار وزارت بهداشت، کارشناسان و افکار عمومی و چه بسا سازمانهای بینالمللی نظیر سازمان بهداشت جهانی در دستور کار دولت قرار گرفته نیز به صورت کاملا ناهمگن و متناقض به اجرا در میآید.
در بحران کُرونا نیز مردم در بخشهای مختلف، اعم از بدنه دولت و اصناف، قربانی ناکارآمدی و سوء مدیریت دولت میشوند. این هزینهی تحمیلی بدون شک به عامل دیگری برای فروپاشی ساختار سیاسی نامطلوب و بیمسئولیت جمهوری اسلامی تبدیل خواهد شد.