بنیانگذار سکه‌شناسی در ایران

ملکه ملک‌‌زاده بیانی در سال ۱۲۸۹ در تهران زاده شد.

مادرش از کنشگران مشروطه‌خواه و پدرش از بنیانگذاران دانش نوین پزشکی در ایران بود.

دبستان را در مدرسه ناموس و دبیرستان را در مدرسه فرانسوی ژاندارک گذراند: "پدر و مادرم از ده سالگی‌ام احساس کردند که در من ذوق هنری وجود دارد و همین باعث شد که مرا به نقاشی به خصوص ساختن مینیاتور وادارند. مدتی شاگرد میرزا هادی خان تجویدی که از هنرمندان بنام بود، بودم".

۲۸ ساله بود که به پاریس رفت و چهار سال بعد با دیپلم نقاشی و فوق لیسانس باستان‌شناسی از دانشگاه بنام سوربن به ایران بازگشت و دیری نپایید که به خاطر علاقه‌اش به بازمانده‌های باستانی به سرپرستی بخش سکه، مهر و لوح‌های موزه ایران باستان برگزیده شد و تا پایان زندگیش در این شاخه باستان‌شناسی به کار و پژوهش پرداخت:

"در چهارده سالگی همراه پدر و مادر به تخت جمشید رفتیم. دیدن آن آثار چنان شور و حالی در من به وجود آورد که بی‌اختیار شروع به گریستن کردم. موقع مراجعت، یک قطعه شن مدور را برداشتم و از مسئولان حفاری خواستم که آن را با خود به یادگار ببرم اما موافقت نکردند. مسیو بوبلد فرانسوی که پایه دستگاه باستان‌شناسی ایران به وسیله او ایجاد شد، همان یک قطعه سنگ را که با خط میخی نام کوروش بزرگ روی آن نقش شده بود، برایم فرستاد که در شورآفرینی من بسیار پر اثر بود."

از او بیش از ۵۰ کتاب و مقاله باستان‌شناسی به ویژه سکه‌شناسی به زبان‌های فارسی و فرانسه به جا مانده است.

افزون بر این موزه سکه را در بانک سپه برپا کرد.

۵۸ ساله بود که استاد رشته مورد علاقه‌اش در دانشگاه تهران شد و تا بروز انقلاب تدریس کرد.

۶۰ ساله بود که ماندگارترین اثرش "تاریخ سکه از قدیمیترین ازمنه تا دوره ساسانیان را منتشر کرد:

"در سرزمین پهناور ایران زیر تل‌های خاک و ویرانه‌ها، گنجینه‌های متنوعی نهفته است که روزگاری دست هنرمندان و صنعتگران با نداشتن ابزار کافی آن را ساخته و با نقش و نگار و طرح و رنگ یا کنده‌کاری، قدرت دست و روح هنری خود را به ثبوت رسانده‌اند. تحقیق و مطالعه در هر قسمت از آثار کهن ما نه تنها تاریخ گذشته این سرزمین را روشن می‌سازد بلکه به تغییر و تحول تاریخ تمدن دنیای قدیم و ارتباطی که ملل از لحاظ نژادی و هنری و اقتصادی با یکدیگر داشته‌اند، کمک می‌کند".

ملکه ملک‌زاده بیانی در ۸۸ سالگی در زادگاهش درگذشت.