هجده خرداد ۱۲۷۴؛ ۱۲۵ سال پیش در چنین روزی سعید نفیسی در تهران زاده شد.
او میگفت: «انسان فانی است، مخصوصا در ايران».
پدر سعيد نفيسی پزشك ويژه مظفرالدين شاه و يكی از نخستين فرهنگ‌نويسان ايران نوين بود:
«پدرم مدرسه شرف را تأسيس كرد. در پنج سالگی مرا به آن مدرسه گذاشتند. برای دوم متوسطه و عالی برادرم مرا به اروپا برد».
۱۴ ساله بود كه به سوئیس و سپس به فرانسه رفت و تاريخ و زبان‌های باستانی خواند:
«نخستين كاری كه در ايران به من رجوع كردند، تدريس فرانسه در معروف‌ترين مدارس تهران "اقدسيه" و "سن لویی" بود».
او در كنار آموزگاری، از فرانسه ترجمه می‌كرد و از نخستين مترجمان و شناسندگان داستان كوتاه اروپايی به فارسی‌زبان‌ها به شمار آمد.
۳۹ ساله بود كه با گشايش دانشگاه تهران، استاد تاريخ و ادبيات شد و با نيروی خستگی‌ناپذيری به تأليف بيش از ۱۰۰ كتاب تاريخی و ادبی و ويرايش و انتشار آثار بسياری از سرايندگان و نويسندگان ماندگار و گاه گمنام ايران به شيوه علمی نوين پرداخت.
افزون بر این تا مدتها كمتر كتاب پژوهشی در زمينه تاريخ ادبيات چاپ می‌شد كه پیشگفتار آن "با مقدمه سعيد نفيسی" نباشد.
همسرش از نخستين شب زندگی مشتركشان در سال ۱۳۰۸ می‌گويد كه او در آن "شب خجسته" با چند كتاب به اتاق زير كرسی آمده و با لحنی شرم‌زده گفته بود:
«اول این غلطگیری‌ها را می‌كنیم و بعد می‌خوابیم» و ادامه می‌دهد:
«او می‌خواند و تصحیح می‌كرد و من مقابله می‌كردم و این برنامه مدتها سرگرمی شب‌های ماه عسل ما بود».
به همان اندازه که شيفته اديبان و ادبيات بود با سياستمداران ناسازگار بود، ايشان را بازيچه نيروهای پنهان قدرتمند می‌پنداشت و به ايشان می‌تاخت. به همین خاطر نام بخش سياسی خاطراتش را "خيمه‌شب‌بازی" گذاشته است.
۵۸ ساله بود كه رمان طنزآميز "نيمه راه بهشت" را نوشت و در آن "پرده از خيانت‌ها و شرارت‌های سردمداران كشور" برداشت اما داستان او با اشاره‌های پنهان شخصی به زندگی خصوصی وزيران و وكيلان و استادان دانشگاه آن زمان، بيشتر به يك هجويه سياسی می‌ماند تا يك اثر هنری و انتقادی روشنگر.
با اينكه پرخاش‌های سياسی او در آن رمان، دشمنان بسياری در ميان نيروی حاكم برايش تراشيد، از انتقاد به سياست وقت دست نكشيد.
۶۶ ساله بود كه پس از يك تظاهرات دانشجويی، نيروهای امنيتی به دانشگاه تهران تاختند و سه دانشجو را كشتند. او از پاريس قصيده‌ای به دوستانش فرستاد:
"سوی تهران چو گذر كردی ای باد سحر
رو به دانشگه و اين نامه من آنجا بر
نامه‌ای بوده در او مرگ جوانان عنوان
نامه‌ای كرده در آن سوگ ضعیفان مضمر"
سعيد نفيسی در ۷۱ سالگی در زادگاهش درگذشت.
