نشست سران اتحادیه اروپا و شش کشور بالکان در حالی برگزار شد که نگرانی بروکسل از افزایش نفوذ چین و روسیه در شرق اروپا در پی شیوع ویروس کرونا بالا گرفته است.
قرار بود نشست میان شورای اتحادیه اروپا و سران کشورهای منطقه بالکان امروز در زاگرب و در بیستمین سالروز نخستین نشست دوجانبه برگزار شود. با این حال این برنامه به دلیل شیوع ویروس کرونا، مانند دیگر کنفرانس‌های بین‌المللی از طریق ویدیو کنفرانس برگزار شد. در این نشست رهبران ۲۷ عضو اتحادیه اروپا با همتایان خود از صربستان، کوزوو، مونته‌نگرو، آلبانی، بوسنی و مقدونیه شمالی گفت‌وگو کردند.
شش کشور بالکان که روابط میان آن‌ها همچنان تحت تاثیر جنگ‌های دهه ۱۹۹۰ میلادی است، همواره خواهان پیوسته به اتحادیه اروپا بوده‌اند. با این حال به نظر می‌رسد که مشکلات ناشی از شیوع ویروس کرونا و پاسخ دیرهنگام بروکسل به این چالش بی‌سابقه، بر تمایل دولت‌های بالکان برای پیوستن به اتحادیه تاثیر گذاشته است.
به گزارش رویترز یک دیپلمات هیات اتحادیه اروپا می‌گوید: « این نشست به خودی خود پیام روشنی داشت: تمایل داریم که شما به ما بپیوندید. با این حال تاکید می‌کنیم که شما [کشورهای بالکان] نمی‌توانید وقتی دوست دارید چاپلوسی چین و روسیه را بکنید.»
چین و روسیه در نخستین روزهای شیوع ویروس کرونا با اعزام پزشک و تجهیزات درمانی و محافظتی، به یاری کشورهای بالکان شتافتند. در همان زمان، الکساندر ووچیچ، رئیس جمهوری صربستان از شی جین پینگ، همتای چینی خود رسما تقدیر کرد. از سوی دیگر میلوراد دودیک، عضو صرب شورای ریاست جمهوری بوسنی و هرزگوین، با تقدیر از روسیه، عملکرد اتحادیه اروپا در محدود کردن صدور دارو به کشورهای ثالث را به‌شدت مورد انتقاد قرار داد و گفت: «اروپایی که ۱۰ سال پیش به آن باور داشتیم، امروز دیگر وجود ندارد.» البته آقای دودیک متعاقبا مواضع خود را تعدیل کرد.
با وجود این انتقادها و نگرانی‌ها به نظر می‌رسد عامل ژئوپولیتیک، کماکان تعیین کننده‌ترین فاکتور در مناسبات میان اتحادیه اروپا و بالکان با رقبای بروکسل، یعنی پکن و مسکو است. اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا ماه نوامبر هشدار داده بود که اگر اروپا برای بالکان کاری انجام ندهد، دیگران جای خالی آن را پر خواهند کرد.
مساله پیوستن کشورهای بالکان به اتحادیه اروپا، مدت‌های طولانی به چشم باری بر دوش کمیسیون دیده می‌شد. به نظر می‌رسد که با تحولات جدید در عرصه روابط بین‌الملل، این‌بار همسایگان شرقی اتحادیه اروپا می‌توانند با دست پرتر مطالبات خود از بروکسل را مطرح کنند. رئیس جمهوری صربستان پیش از نشست چهارشنبه گفته بود: « از اولیویه واریلی، کمیسر گسترش اتحادیه اروپاِ می‌خواهیم به جای وام دادن، بیشتر به ما کمک مالی [بلاعوض] اختصاص دهند.»
